مزاج ها (Temperaments) و طبایع (علامتها و درمان) در طب اسلامی

علایم غلبه طبع دم (گرم و تر)

داشتن یکی از علائم زیر:

✅ جوش و خارش بدن

✅ ظاهر شدن جوش و دمل خصوصاً در محل حجامت

✅ خواب آلودگی زیاد (هر زمان فرد اراده کند میتواند بخوابد)

✅ احساس کسالت و سنگینی بدن

✅ سرخی یکنواخت پشت پلک شاخص ترین علامت غلبه این طبع جهت تشخیص آسان، جوش و خارش بدن میباشد.

 

 درمانهای غلبه طبع دم (گرم و تر)

✅  انجام فصد (نوعی خون دادن – اهدای خون هم جایگزین میتواند باشد)

✅  انجام حجامت

✅  خوردن آلوی خشک (خصوصا شیرین)

✅  مداومت بر خوردن برگ چغندر

 

---

علامتهای مزاج صفرا

 داشتن یکی از علائم زیر:

✅ گر گرفتگی (تب و گرمای درونی)

✅ بی قراری (استرس و دلشوره و اضطراب)

✅ لج بازی و شتابزدگی

✅ تشنگی زیاد و تکرر ادرار

✅ ریزش مو در جوانها (مخصوصا به همراه استرس و عصبانیت زیاد)

✅ زود انزالی زیاد

✅ احساس خستگی و کوفتگی (خصوصا هنگام بیدار شدن از خواب صبحگاهی)

✅ عصبانیت و زود جوش بودن

✅ تکبّر و خود بزرگ بینی

✅ حرص و جوش

✅ دیر خوابیدن در شب (البته ممکن است علل مختلفی داشته باشد)

✅ شاخص ترین علامت غلبه این طبع جهت تشخیص آسان، گر گرفتگی (تب و گرمای درونی) میباشد.

 

درمانهای غلبه طبع صفراء (گرم و خشک)

✅  داروی ترکیبی صفرابر

✅  داروی ترکیبی سرد کننده

✅  مداومت بر خوردن سبزی خرفه

✅  سویق عدس

✅  مداومت بر خوردن سرکه طبیعی

✅  آلوی سیاه تازه (مهم)

✅  ماهی تازه بریان

✅  مصرف سردی جات مثل خیار

✅  استراحت و نگاه به محبوب

 

---

علامتهای مزاج سودا

داشتن یکی از علائم زیر:

✅ یبوست (خشکی بدن، پوست، مدفوع)

✅ وسواس

✅ افسردگی

✅ تیرگی رنگ بدن، پوست، مدفوع و ادرار

✅ ابتلاء به ترس ناگهانی

✅ سنگین و وزین بودن

✅ تیزبینی و عاقبت اندیشی

شاخص ترین علامت غلبه این طبع جهت تشخیص آسان، یبوست (خشکی بدن، پوست، مدفوع) میباشد.

باید توجه داشت همیشه باید علایم فوق را زیر نظر داشت و در صورت بروز، از طریق درمانهای فوق به بازگشت سلامتی اهتمام ورزید.

 

درمانهای غلبه طبع سوداء (سرد و خشک)

✅  مصرف داروی ترکیبی سودابر

✅  استفراغ عمدی

✅  مداومت بر خوردن بادمجان سرخ شده با روغن زیتون طبیعی

✅  خوردن یک قاشق عسل اصل به صورت ناشتا

✅  مداومت بر مصرف نوره اسلامی(واجبی)

✅  مصرف داروی مرکب 1

 

---

علامتهای مزاج بلغم

✅ سردی بدن (خصوصا دست و پا)

✅ پژمردگی بدن

✅ فرسایش و فرسودگی اعضای بدن

✅ فراموشی و کم کاری ذهن

✅ کم حرفی

✅ سرمایی بودن

✅ تحلیل نیروی بدن و عدم توان سابق

✅ ریزش مو در افراد مسن

✅ بوی بد دهان

✅ حساس و زود رنجی

✅ بی نظمی در اوقات خواب

✅ خلط پشت گلو

 

دو نکته مهم:

✅ هر کدام از علایم فوق که در بدن وجود باشند نشانه غلبه طبع بلغم (سرد و تر) میباشد.

✅ شاخص ترین علامت غلبه این طبع جهت تشخیص آسان، سرمایی بودن و خلط پشت گلو میباشد.

---

درمانهای غلبه طبع بلغم (سرد و تر)

✅ داروی ترکیبی بلغم زدا

✅ مداومت نوشیدن آب جوشیده ولرم به صورت ناشتا

✅ مصرف روزانه سه قاشق سویق گندم و جو

✅ استفاده از شکر طبرزد

✅ مداومت بر مصرف پیاز

✅ مداومت بر مصرف عسل

✅ مصرف سیب

✅ مداومت بر مصرف ساقه ترب

✅ جویدن کندر نر

✅ زیاد حمام رفتن (جای گرم – از اهم درمانها)

✅ مسواک با چوب اراک

✅ مصرف روغن زیتون

✅ مصرف مویز

✅ آب آسمان خصوصاً آب نیسان

✅ قرائت قرآن

✅ باید توجه داشت همیشه باید علایم فوق را زیر نظر داشت و در صورت بروز، از طریق درمانهای فوق به بازگشت سلامتی اهتمام ورزید.

 

---

تعدیل کننده مشترک همه طبایع و مزاجها

✅  خوردن عسل

✅  استفاده از گل بنفشه (گل بنفشه را میتوان به صورت دمنوش استفاده کرد.)و روغن بنفشه

✅  مصرف خرمای خشک (مثل خرمای زاهدی)

✅  مصرف کاسنی به صورت تر و خشک (به عنوان سبزی و یا مصرف یک قاشق شبانه به صورت خشک)

✅  انار سورانی (در شمال بغداد)

✅  مصرف داروی مرکب یک به همراه سویق عدس

 

  در صورت غلبه هر کدام از طبعها استفاده از داروهای خاص برای اصلاح همان طبع توصیه میشود.